ওঘুজ তুর্কি

উইকিপিডিয়া, মুক্ত বিশ্বকোষ থেকে
ওঘুজ তুর্ক
উল্লেখযোগ্য জনসংখ্যার অঞ্চল
Before একাদশ শতাব্দী: তুর্কিস্তান

From একাদশ শতাব্দী: আনাতুলিয়া · ট্রান্সককেশিয়া · বৃহত্তর খোরাসান · সাইপ্রাস · মেসোপটেমিয়া · বলকান অঞ্চল · উত্তর আফ্রিকা

Historical: জেদিসান · ক্রিমিয়া
ভাষা
ওঘুজ ভাষা
ধর্ম
প্রধানত ইসলাম
(সুন্নি · আলেভি · বেকতাশি · ইসনা আশারিয়া)

সংখ্যালঘু: ধর্মহীনতা · খ্রিস্ট ধর্ম · ইহুদি ধর্ম

ঐতিহাসিক: ওঝা · তেঙ্গরি ধর্ম
সংশ্লিষ্ট জনগোষ্ঠী
অন্যান্য তুর্ক জাতি
৬০০ খ্রিস্টাব্দে প্রাচীন পৃথিবী

ওঘুজ, ওগুজ বা ঘোজ তুর্কি (পুরাতন তুর্কি: 𐰆𐰍𐰔, রোমানাইজড: Oγuz, মধ্যযুগীয় তুর্কি: ٱغُز, রোমানাইজড: Oγuz, উসমানীয় তুর্কি: اوغوز, রোমানাইজড: Oġuz) হলো পশ্চিমের তুর্কি জাতি যারা তুর্কি ভাষাগোষ্ঠির ওঘুজ ভাষায় কথা বলে।[১] অষ্টম শতাব্দীতে তারা মধ্য এশিয়ার ওঘুজ ইয়াবগু রাজ্য নামে প্রচলিত একটি উপজাতিয় কনফেডারেশন গঠন করেছিল। ওঘুজ নামটি "উপজাতি" বুঝাতে একটি সাধারণ তুর্কি শব্দ। বাইজেন্টাইন উৎসগুলি ওঘুজকে উজেস (Οὐ̑ζοι, ওজোই) বলে।[২] দশম শতাব্দীর মধ্যে ইসলামী উৎসগুলি ওঝা/শামনবাদী বা বৌদ্ধের বিপরীতে তাদেরকে তুর্কমেনীয় মুসলিম বলে অভিহিত করে। দ্বাদশ শতাব্দীর মধ্যে এই শব্দটি বাইজেন্টাইন ব্যবহারের মধ্যে চলে যায় এবং ওঘুজরা সিংহভাগ মুসলিম ছিল।[৩] "ওঘুজ" শব্দটি ধীরে ধীরে তুর্কিদের মধ্যে তুর্কমেন এবং তুর্কোম্যান দ্বারা প্রতিস্থাপিত হয়েছিল, (উসমানীয় তুর্কি: تركمن, রোম্যানাইজড: তুর্কিমেন বা তুর্কম্যান) প্রক্রিয়াটি নবম শতকের মাঝামাঝি থেকে শুরু হয়ে দ্বাদশ শতকের গোড়ার দিকে শেষ হয়েছিল।[৪]

উৎপত্তি[সম্পাদনা]

ওঘুজের আদি জন্মভূমি মধ্য এশিয়ার আলতাই পর্বতমালার পূর্বে অবস্থিত, যা প্রাগৈতিহাসিক কাল থেকেই তুর্কি সম্প্রদায়ের অঞ্চল ছিল।

প্রাচীন চীনা উৎস অনুসারে, খ্রিস্টপূর্ব ২য় শতাব্দীর সময় সিয়ুংনু এবং তাদের মিত্রদের নামে পরিচিত একটি স্তেপ উপজাতির কনফেডারেশন য়ুসুন (সম্ভবত একটি ইন্দো-ইউরোপীয় জাতি) পার্শ্ববর্তী ইউয়েজিকে পরাজিত করেছিল এবং তাদের পশ্চিম চীন থেকে মধ্য এশিয়ায় বহিষ্কার করেছিল।

সামাজিক ঐক্য[সম্পাদনা]

তুর্কিস্তানের একটি ইয়র্টের প্রবেশপথে তুর্কমেনীয় মহিলা; প্রেকুদিন-গর্স্কি কর্তৃক ১৯১১ সালে গৃহীত রঙিন ছবি
ঐতিহ্যবাহী তুর্কমেনীয় পোশাক, দুরসুনবে, বালিকেসির প্রদেশ


ট্রান্সসক্সিয়ায় জন্মভূমি[সম্পাদনা]

উত্তর-পশ্চিমের ককেশাস থেকে উত্তর-পূর্বের মঙ্গোলিয়া পর্যন্ত মধ্য এশিয়ার প্রাকৃতিক মানচিত্র


ওঘুজ এবং ইয়োরুক[সম্পাদনা]

১৯ শতকে তাউরুজ পর্বতে ইয়োরুক শিবির
তাউরুজ পর্বতে ইয়োরুক মেষপালক।


ওঘুজ রাজবংশের তালিকা[সম্পাদনা]

ঐতিহ্যবাহী উপজাতীয় সংগঠন[সম্পাদনা]

১০৯২ সালে প্রথম মালিক শাহ মারা যাওয়ার সময়ে বৃহৎ সেলজুক সাম্রাজ্য

বোজোক (ধূসর তীর)[সম্পাদনা]

ইউকোক (তিন তীর)[সম্পাদনা]

Tribe name Middle Turkic[৯] Turkish language
(Turkey)
Azerbaijani language
(Azerbaijan)
Turkmen language
(Turkmenistan)
Meaning Ongon Tamgha
Kayı (tribe) Kayığ (قَيِغْ) Kayı Qayı Gaýy strong Gyrfalcon
(sungur)
Bayat (tribe) Bayat (بَياتْ) Bayat Bayad Baýat rich Eurasian eagle-owl
(puhu)
Alkaevli (tribe) Alkabölük (اَلْقابُلُكْ) Alkaevli Alkaevli Agöýli white housed Common kestrel
(küyenek)
Karaevli (tribe) Karabölük (قَرَبُلُكْ) Karaevli Qaraevli Garaöýli black housed Lesser kestrel
(küyenek sarı)
Yazır (tribe) Yazgır (ىَزْغِرْ) Yazır Yazır Ýazyr spread Merlin
(turumtay)
Döğer (tribe) Tüger (تُوكَرْ) / (ثُكَرْ) Döğer Döğər Tüwer gatherer ?
(küçügen)
Dodurga (tribe) Tutırka (تُوتِرْقا) Dodurga Dodurqa Dodurga country gainer ?
(kızıl karcığay)
Yaparlı (tribe) Yaparlı Yaparlı Ýaparly nice-smelling ?
Afshar (tribe) Afşar (اَفْشارْ) Avşar, Afşar Afşar Owşar obedient, agile Bonelli's eagle
(cura laçın)
Kızık (tribe) Kızık Qızıq Gyzyk forbidden Northern goshawk
(çakır)
Beğdili (tribe) Begtili (بَكْتِلى) Beğdili Bəydili Begdili reputable Great crested grebe
(bahri)
Karkın (tribe) Karkın, Kargın Karqın Garkyn black leather Northern goshawk
(çakır)
Bayandur Bayundur (بايُنْدُرْ) Bayındır Bayandur Baýyndyr wealthy soil Peregrine falcon
(laçın)
Pecheneg Beçenek (بَجَنَكْ) Peçenek Peçeneq Beçene one who makes Eurasian Magpie
(ala toğunak)
Chowdur Çuvaldar (جُوَلْدَرْ) Çavuldur Çavuldur Çowdur famous ?
(buğdayınık)
Chepni (tribe) Çepni (جَبْني) Çepni Çəpni Çepni one who attacks the enemy Huma bird
(humay)
Salur (tribe) Salgur (سَلْغُرْ) Salur Salur Salyr sword swinger Golden eagle
(bürgüt)
Ayrums Eymür (اَيْمُرْ) Eymür Eymur Eýmir being good Eurasian hobby
(isperi)
Ulayuntluğ (tribe) Ulayundluğ (اُوﻻيُنْدْلُغْ) Ulayundluğ Alayuntluq Alaýöntli with a pied horse Red-footed falcon
(yağalbay)
Yüreğir (tribe) Üregir (اُرَكِرْ)
Yüregir (يُرَكِرْ)
Yüreğir, Üreğir Yürəgir Üregir order finder ?
biku
İğdir (tribe) İgdir (اِكْدِرْ) İğdir Iğdır Igdir being good Northern goshawk
(karcığay)
Büğdüz (tribe) Bügdüz (بُكْدُزْ) Büğdüz Bügdüz Bügdüz modest Saker falcon
(itelgi)
Yıva (tribe) Iwa (اِڤـا)
Yıwa (يِڤـا)
Yıva Yıva Ywa high ranked Northern goshawk
(tuygun)
Kınık (tribe) Kınık (قِنِقْ) Kınık Qınıq Gynyk saint Northern goshawk
(cura karcığay)

ওঘুজ জাতিগোষ্ঠীর তালিকা[সম্পাদনা]

অন্যান্য ওঘুজ উপ-জাতিগোষ্ঠী এবং উপজাতিরা[সম্পাদনা]

আনাতোলিয়া এবং ককেশাস[সম্পাদনা]

আনাতোলিয়া
ককেশাস
সাইপ্রাস

বলকান অঞ্চল[সম্পাদনা]

মধ্য এশিয়া[সম্পাদনা]

  • [[মেসখেতিয় তুর্ক জাতি]

ইরান ও বৃহত্তর খোরাসান[সম্পাদনা]

আরব বিশ্ব[সম্পাদনা]

আরও দেখুন[সম্পাদনা]

তথ্যসূত্র[সম্পাদনা]

  1. The modern Turkish, Turkmen and Azerbaijani languages are all Oghuz languages.
  2. Omeljan Pritsak, "Uzes", in Alexander P. Kazhdan, ed., The Oxford Dictionary of Byzantium (Oxford University Press, 1991).
  3. Elizabeth A. Zachariadou, "Turkomans", in Alexander P. Kazhdan, ed., The Oxford Dictionary of Byzantium (Oxford University Press, 1991).
  4. Lewis, G. The Book of Dede Korkut. Penguin Books, 1974, p. 10.
  5. "Some Ottoman genealogies claim, perhaps fancifully, descent from Kayı.", Carter Vaughn Findley, The Turks in World History, pp. 50, 2005, Oxford University Press
  6. "Oğuzlar, Oğuz Türkleri"। ১৮ অক্টোবর ২০১৯ তারিখে মূল থেকে আর্কাইভ করা। সংগ্রহের তারিখ ১১ আগস্ট ২০২০ 
  7. [১] IGDIR
  8. Kafesoğlu, İbrahim. Türk Milli Kültürü. Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 1977. page 134
  9. Divanü Lûgat-it-Türk, translation Besim Atalay, Turkish Language Association press:521, Ankara 1941, book: 1, page: 55-58

উৎস[সম্পাদনা]

  • Grousset, R., The Empire of the Steppes, 1991, Rutgers University Press
  • Nicole, D., Attila and the Huns, 1990, Osprey Publishing
  • Lewis, G., The Book of Dede Korkut, "Introduction", 1974, Penguin Books
  • Minahan, James B. One Europe, Many Nations: A Historical Dictionary of European National Groups. Greenwood Press, 2000. page 692
  • Aydın, Mehmet. Bayat-Bayat boyu ve Oğuzların tarihi. Hatiboğlu Yayınevi, 1984. web page

বহিঃসংযোগ[সম্পাদনা]

টেমপ্লেট:Turkic peoples